AUTEUR: Patrick Bailliu
THEMA: Filosofie, Wetenschap
In de commotie rond omstreden Professor psychologie Mattias Desmet (UGent) wordt al snel door positivistisch filosofen en vooruitgangsgelovigen het volledige verhaal van Freud en psychoanalyse mee de grond in geboord. Maar is dat wel volledig terecht?
Met nuance in gedachten stellen we ons de vraag: “Zijn Freud en psychoanalyse nog relevant?”.
Lees verder “(184) Is Freud en de psychoanalyse nog relevant?”AUTEUR: Patrick Bailliu
THEMA: Politiek, Filosofie, Sociologie
Vooraleer we op bovenstaande vraag ingaan wil ik even een summier weergeven wat we vandaag onder psychopaat begrijpen. In tegenstelling tot wat veel mensen denken is psychopathie geen geestesziekte, maar een karakterafwijking. Deskundigen zijn het er echter niet over eens wat een psychopaat precies is. In de loop der tijd heeft psychopathie diverse namen gehad, zoals ‘gekte zonder dwangvoorstellingen’ en ‘morele waanzin’. De Amerikanen zeggen ‘sociopaat’ in plaats van psychopaat, en de Amerikaanse psychiatrie hanteert vaak de diagnose antisocial personality disorder. In de internationale classificatie van ziekten (ICD) is psychopatie geclassificeerd onder de categorie dissociale persoonlijkheidsstoornis. In de internationale classificatie van ziekten (ICD) die wordt gebruikt door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), is psychopathie geclassificeerd onder de categorie dissociale persoonlijkheidsstoornis. De achtergrond van de nieuwe termen is deels dat het woord ‘psychopaat’ als scheldwoord wordt gebruikt, deels dat de definitie tot dusverre ten onrechte op het individu zelf gericht was en niet de problematische relatie van de psychopaat met de omgeving meenam.
Lees verder “(183) Is het neoliberalisme het ideale systeem voor een psychopaat?”AUTEUR: Margo Suykerbuyk
THEMA: Filosofie, sociologie
OPM: Dit artikel verscheen in samenwerking met StampMedia.be
Vandaag, 14 juli, is het de Franse nationale feestdag en vieren de Fransen hun vrijheid. We interpreteren het begrip vrijheid vandaag vaak als het beschikken over enkele onschendbare, individuele rechten. De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) belichaamt die visie op vrijheid, waarin vrijheid voornamelijk wordt gelijkgesteld aan de afwezigheid van de inmenging van een ander. Dat is wat de filosoof Isaiah Berlin ‘negatieve vrijheid’ noemt. Het woord ‘negatief’ slaat dan op het wegblijven van iets, bijvoorbeeld van onderdrukking of bemoeienis. Maar hoe komen we eigenlijk op dat ideaal van negatieve vrijheid? Is het een jong begrip? En vullen we ons idee van vrijheid vandaag dan niet te individualistisch in?
AUTEUR: Désirée Wagenaar
THEMA: Filosofie, Politiek
OPMERKING: Dit artikel verscheen in samenwerking met StampMedia.be
Op 25 mei vorig jaar overleed George Floyd (46), een Afro-Amerikaanse man uit Minnesota, aan de gevolgen van verstikking nadat politieagent Derek Chauvin gedurende meer dan acht minuten met zijn knie op Floyds nek had gezeten. Op 20 april van dit jaar werd Chauvin over de hele lijn schuldig bevonden aan zijn dood. Maar zal dit vonnis het racismeprobleem in de Verenigde Staten oplossen? Verre van, zegt studente moraalwetenschappen Désirée Wagenaar.
Lees verder “(157) Derek Chauvin is niet moreel verantwoordelijk voor de daad die hij stelde”AUTEUR: Marwa El Makrini
THEMA: Sociologie, Filosofie
OPM: Dit artikel verscheen in samenwerking met StampMedia.be
Wanneer ik naar de fundamenten van de hedendaagse westerse samenleving kijk, zie ik dat het de vrijheid is waar de westerse wereld het hardst mee pronkt. De vragen die ik me hierbij stel is: welke vrijheid bedoelen ze?
AUTEUR: Lieven Plouvier
THEMA: Filosofie
Onderstaande tekst is een filosofische tekst, en in die zin blijven vele andere aspecten van het postmodernisme, zoals de invloed op de kunst, de architectuur of de literatuur, buiten beschouwing. Het filosofisch postmodernisme wordt niet beschouwd als breuk met het filosofisch modernisme, maar als een kritische voortzetting ervan. Om dit te verduidelijken wordt in wat volgt een onderscheid gemaakt tussen het premoderne, het moderne en het postmoderne. Zo’n categorisering is vloeken in de postmoderne kerk, maar die moderne indeling maakt het mogelijk om te focussen op een aantal verschillen die volgens mij verduidelijkend werken.
AUTEUR: Hugo Durieux
THEMA: Sociologie, Politiek, Filosofie
Globalisering is niet iets van de afgelopen veertig, vijftig jaar. Tweeduizend jaar geleden waren economie en politiek al ‘globaal’. Het Romeinse keizerrijk voerde goud, wierook en mirre in vanuit Azië; generaals uit Noord-Afrika leidden de Romeinse legers. Europese reizigers brachten verhalen en goederen mee terug uit China, Indië en Perzië. Vikings vestigden zich op Newfoundland. Politieke en economische netwerken waren niet minder globaal in 1347, toen een Genuees schip na zijn terugkeer uit de Krim de rattenvlooien die de yersinia persis bacterie droegen mee naar Marseille bracht. De zwarte pest verspreidde zich van daar over de hele Méditerranée en Europa, tot in Scandinavië. Mensen, koopwaar en epidemieën hebben altijd al over de hele wereld gereisd.
AUTEUR: Seppe De Meulder
THEMA: Filosofie, Sociologie
Voltaire wist het al. Bernstein vatte het samen in een punchline waar Eminem nog iets van kan leren: “Once one dismisses the rest of all possible worlds, one finds that this is the best of all possible worlds.” In zijn bijdrage haalt moraalfilosoof Patrick Loobuyck alles uit de kast om uit te leggen dat de coronacrisis niets met het kapitalisme te maken heeft. Hij sleurt er zelfs Immanuel Kant bij om een facebookstatus van Jef Neve te weerleggen, een teken aan de wand dat de keizer-filosoof geen kleren aan heeft.
Lees verder “(124) Het kapitalisme is wél de oorzaak van de coronacrisis”
AUTEUR: Rutger Lazou
THEMA: Klimaat, Filosofie, Sociologie
Op 4 april vieren we Wereld Zwerfdierendag: een uitgelezen moment om te reflecteren over de plaats van de zwerfkat in onze maatschappij. Voor haar zijn het immers moeilijke tijden. Mensen beweren dat de zwerfkat een onwaardig bestaan heeft, ze ergeren zich aan haar aanwezigheid en natuurbeschermers beweren dat haar jaaggedrag vogelsoorten in gevaar brengt. In zijn boek ‘De toekomst van de kat’ neemt Rutger Lazou het op voor de zwerfkat. Niet de zwerfkat zelf, maar de negatieve reputatie waarmee ze te kampen heeft, moet verdwijnen.
Lees verder “(121) Bescherm de zwerfkat in onze samenleving”
AUTEUR: Jan Potters
THEMA: Filosofie, Wetenschap, Gezondheidszorg
In een recente opinie-bijdrage in de Standaard argumenteert Bert De Munck, op basis van de Foucauldiaanse notie van biomacht, dat er ruimte moet zijn voor kritische reflectie met betrekking tot de manier waarop wetenschappelijke kennis wordt ingezet in de strijd tegen het coronavirus. Stefaan Blancke, Patrick Loobuyck en Maarten Boudry antwoorden hierop dat De Munck, door gebruik te maken van Foucault’s begrippenkader, de deur openzet voor een paranoïde relativisme met betrekking tot wetenschap dat op dit moment, nu we ons midden in een urgente en onzekere situatie bevinden, ongepast en gevaarlijk is. In dit stuk beargumenteer ik dat de onzekerheid en urgentie van de situatie ons er net toe zouden moeten nopen om kritisch te denken, zonder dat dit ons vertrouwen in de wetenschap hoeft te ondermijnen, en dat Foucault’s denken hierdoor zeer welgekomen is, en zelfs kan bijdragen aan wat Blancke, Loobuyck en Boudry omschrijven als de manier waarop wetenschap vooruitgang kan brengen.
MIRARI 