Ik deed zelf aanvankelijk ook vrij lacherig en gelaten, bij momenten cynisch, over het coronavirus. Daar wil ik nu duidelijk op terugkeren. Voor wat het waard is, want ik ben helaas nogal laat, en wie ben ik, uiteindelijk?

Onderstaande tekst (in het Frans) van wetenschapsfilosoof Philippe Lemoine biedt een goede samenvatting van het probleem. Om de ernst van de situatie in te zien, volstaat het om twee zaken te beseffen.

1. Zonder bijzonder verregaande maatregelen, verspreidt het coronavirus zich exponentieel aan een tempo dat de diagnoses onmogelijk kunnen bijhouden. Ter illustratie: toen er in China officieel sprake was van 444 gediagnosticeerde gevallen, waren er in werkelijkheid naar schatting al 12000 mensen besmet. Het lijdt geen enkele twijfel dat we in België in een gelijkaardige situatie zitten.

2. Het percentage van de patiënten besmet met het coronavirus die gespecialiseerde zorg nodig hebben (meestal door de ontwikkeling van longontsteking en ademhalingsproblemen), ligt vele factoren hoger dan bij de gewone griep. Het klopt dat het merendeel van de patiënten vanzelf geneest zonder veel last (ongeveer 80% volgens een studie uit The Lancet). Maar het klopt ook dat de ziekte bij het overige deel (en dit zijn niet alleen ouderen en zwakken) systematisch leidt tot symptomen die veel ernstiger zijn, en waarvoor dus gespecialiseerde zorg nodig is. Dat is onvergelijkbaar met de gewone griep: de hele vergelijking tussen beiden houdt geen steek.

Dat is het. Tenzij we allen de komende weken heel secuur omgaan met de situatie, is een totale en langdurige implosie van ons zorgsysteem onafwendbaar. Dan komen we in scenario’s waarbij ziekenhuispersoneel triage moet toepassen. Eenvoudig gezegd: men zal moeten beslissen wie de nodige verzorging kan krijgen, en wie aan zijn of haar lot wordt overgelaten (maak je geen illusies: men is zich daarop aan het voorbereiden as we speak). Voor die laatste groep zal de kans op een dodelijke afloop nog vele factoren hoger liggen. We spreken dan niet over cijfers als 2%, maar over cijfers als 50% en hoger. Zoals Marc Van Ranst het scherp verwoordde: “Wanneer je een heel erge longontsteking hebt en daarmee op de intensieve zorgen belandt, geraak je erdoor. Wanneer je een heel erge longontsteking hebt, en alle bedden op de intensieve liggen vol en je moet ergens op de gang gaan liggen, dan ga je dood”.

Misschien denk je iets als: dat kan mij niet schelen, er sterven zo ook al enorm veel mensen. Los van het feit dat je wel eens onaangenaam verrast zou kunnen worden over de veronderstelling dat je zelf geen risico loopt, zou ik twee vragen suggereren: (1) Als het mogelijk was om te zorgen dat er ‘zo ook al’ een pak minder mensen stierven, zouden we dat dan moeten doen? In dit geval is het mogelijk. (2) Als jij iets onbelangrijk vindt, maar veel van je vrienden, familie, en medeburgers vinden het wel belangrijk, sla je dat dan altijd zo vrolijk in de wind?

Ik zeg niet dat deze vragen doorslaggevend zijn, maar ze tonen wel wat er hier op het spel staat: welk soort (mede)mens wil jij zijn?

Druk hier om de tekst van Philippe Lemoine te lezen.